ในการพัฒนาขับเคลื่อนประเทศนั้น การพัฒนาทรัพย์กรมนุษย์ ให้พร้อมต่อการขับเคลื่อน เป็นหัวใจหลักของปัจจัยความสำเร็จ ไม่ว่าการพัฒนาจะเป็นภาคส่วนไหนในระบบเศรษฐกิจ ทั่งนี้ ในการสร้างพลเมือง เพื่อรองรับศตวรรษหน้าของการเติบโต เราหมายถึงการออกแบบภูมิรู้ ของคนในวันปัจจุบัน ให้พร้อมต่อการต่อยอด พร้อมรับมือกับพลวัตร และสภาพแวดล้อมที่แตกต่างจากเดิม ถือเป็นประเด็นสำคัญในการส่งมอบ หรือต่อรุ่นคน ให้รับไม้การเติบโตได้
ในปัจจุบันการออกแบบการเรียนรู้ ทั้งในระบบการศึกษาที่เป็นทางการ และการศึกษาแบบไม่เป็นทางการ จึงเป็นความท้าทายอย่างยิ่ง เพราะนอกจากจะเป็นการออกแบบ การเรียนรู้ของผู้เรียนในวัยเรียน ยังต้องขยายขอบเขตการออกแบบไปยัง วัยทำงาน และผู้เรียนรู้ที่เป็นบุคคลปัจฉิมวัยด้วย อย่างไรก็ดี หากจะกล่าวถึงความพยายามในการสร้างผู้ประกอบการ รองรับการพัฒนาในยุคหน้า การสร้างศักยภาพของคนเพื่อให้เป็นผู้ประกอบการที่ประสบความสำเร็จ ย่อมต้องหมายรวมถึงการฝังรากฐานชุดความคิดในเรื่องความยั่งยืนไว้ด้วยในทุกขั้นตอนของการเรียนรู้ ด้วยแนวคิดเบื้องหลังที่ว่า ธุรกิจที่มิได้พัฒนาบนฐานความสมดุลย์ ย่อมยากที่จะประสบความสำเร็จได้อย่างยั่งยืน
ในปี 2562 ตลาดหลักทรัพย์ฯ ได้จัดโครงการ SET Social Impact SE101@University ขึ้น โดยส่งมอบเนื้อหาในหลักสูตร SET SE101 ซึ่งออกแบบให้ผู้เรียน สามารถพัฒนาความคิด (เรียนรู้) พร้อม ๆ ไปกับการพัฒนาการกระทำ (เรียนทำ) ให้แก่สถาบันอุดมศึกษาที่มีความพร้อมในการนำเนื้อหาไปสร้างหลักสูตรเพื่อให้ความรู้แก่นิสิต นักศึกษา ผู้ประกอบการธุรกิจเพื่อสังคม และประชาชนทั่วไป เพื่อสร้างผู้ประกอบการทางสังคม ที่สามารถสร้างธุรกิจ ได้อย่างแท้จริง โดยให้ความสำคัญกับเนื้อหา ผู้สอน และวิธีการสื่อสารความรู้ โดยตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ได้ให้การสนับสนุนชุดความรู้ วิทยากร ทีมที่ปรึกษา และเทคนิคการเรียนรู้
อย่างไรก็ดี เพื่อให้ความรู้และแนวคิดในการเป็นผู้ประกอบการทางสังคมเผยแพร่ไปให้กว้างขวาง ตลาดหลักทรัพย์ฯ จึงมีดำริที่จะสร้างสื่อการเรียนรู้ที่ไร้ข้อจำกัดของการเรียนรู้ เพื่อให้ความรู้ดังกล่าวมีความเป็นสาธารณะ ในรูปแบบของการเรียนด้วยตัวเอง ผ่านสื่อดิจิตอล – SET SE101 Online Offering
เป้าหมายหลัก
- เพื่อสร้างผู้ประกอบการรุ่นใหม่ ที่มีแนวคิดคู่ขนานทั้งการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจ
เป้าหมายร่วม
- เพื่อสร้างผลลัพธ์ทางสังคมและเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน ผ่านระบบการเรียนรู้ การสร้างทรัพยากรบุคคล
- สร้างวัฒนธรรมใหม่ ให้เศรษฐกิจและสังคมเกิดการบูรณาการ เป็น norm ใหม่ของเศรษฐกิจไทย
วัตถุประสงค์ของโครงการ
- สร้างสื่อความรู้ ที่มีประสิทธิภาพ และรบบการเรียนรู้ ที่เชื่อมโยง Online-Offline-Onground (OOO 3-O)
- เผยแพร่สื่อความรู้ และพัฒนาต่อยอดการนำไปใช้อย่างต่อเนื่อง เชื่อมโยงกับโครงการอื่น ๆ ของ SET Social Impact
กลยุทธ์การดำเนินการ
ออกแบบให้เกิดพื้นที่การเรียนรู้การเป็นนักธุรกิจเพื่อสังคม ให้กว้างขวาง ทั้งในส่วนของความรู้ วิธี และวิถี รวมทั้ง ออกแบบกระบวนการถ่ายทอดความรู้ ที่เน้นให้เกิดนักธุรกิจเพื่อสังคมจากจิตวิญญาณ ที่จะนำไปสู่การประกอบการได้จริง อย่างยั่งยืน โดยรูปแบบของ OOO จะเป็นจุดเริ่มต้น ของการเรียนรู้ด้วยตนเอง สำหรับคนที่สนใจ การสร้างแรงบันดาลใจ และเปิดทางเข้าถึงการเรียนรู้ในลำดับต่อไป เพื่อพร้อมกับการต่อยอดในการเรียนรู้เชิงลึกในมหาวิทยาลัย และนำไปสู่การเรียนทำจริงกับโปรแกรมต่าง ๆ ขององค์กรพี่เลี้ยงได้แก่ตลาดหลักทรัพย์ฯ
เนื้อหาความรู้ที่เกี่ยวข้อง
- SE คืออะไร? Social Enterprise and Social Impact Investment in Thailand ความเป็นมา และความหมายของธุรกิจเพื่อสังคม รวมทั้งภาพรวมการพัฒนาการ และอนาคตของ SE ในประเทศไทย สถานการณ์และแนวโน้มของการลงทุนทางสังคมในประเทศไทย หัวใจและบันไดสู่การเป็น SE
- SE เกิดขึ้นเพื่ออะไร? SE Value Proposition จากการที่ SE เกิดขึ้นจากเป้าหมายทางสังคม จึงต้องให้ความสำคัญในการกำหนด วิเคราะห์ และสร้างความชัดเจนที่แข็งแกร่งในเรื่องคุณค่า (Value Proposition) ที่ธุรกิจเพื่อสังคมส่งมอบ การกำหนดความหมาย ความสำคัญ การออกแบบ Value Proposition การสร้างรูปธรรมของคุณค่าผ่านการดำเนินธุรกิจและทุกกิจกรรม ซึ่งจะสะท้อนผลลัพธ์ทางสังคมหรือความเปลี่ยนแปลง ที่ธุรกิจตั้งเป้าหมายไว้ รวมทั้งยังเป็นแกนกลางหลักในการ สร้างความชัดเจนและพัฒนา Business Model Canvases ให้มีความชัดเจนแม่นยำ มีจุดยืน จุดย้ำในการดำเนินงาน เผื่อผลลัพธ์ทั้งทางการเงินและสังคม
- SE จะดำเนินงาน และประเมินผลลัพธ์อย่างไร? SIA & SROI ความสำคัญ และความแตกต่างระหว่าง SE และบริษัททั่วไป คือเป้าหมายและผลของการดำเนินการที่เป็นไปเพื่อสิ่งที่ไม่ใช่เงิน ดังนั้นการวัดผลลัพธ์ที่สร้าง จึงเป็นพันธกิจกสำคัญ ที่แสดงให้เห็นถึงคุณค่าของธุรกิจ และเป็นสิ่งที่ผู้ประกอบการสังคม ต้องให้ความสำคัญในระดับต้น และต้องเตรียมระบบการทำงานให้พร้อมเพื่อการเก็บข้อมูล ติดตาม ประเมินผล จึงต้องเรียนรู้ถึงการออกแบบการประเมิน วิธีการ ขั้นตอนต่างๆ ในการทำ SIA & SROI
- SE อยู่รอดทางการเงินอย่างไร ? เนื่องจาก SE เป็นการดำเนินงานโดยใช้เครื่องมือทางการตลาดธุรกิจเป็นหลัก โดยไม่พึ่งพาเงินบริจาค ดั้งนั้น Financial Model จึงเป็นหัวใจสำคัญของการทำธุรกิจ เป็นภาพสะท้อนของสิ่งที่ดำเนินงาน ว่ามีเหตุและผล โดยแสดงผลเป็นตัวเลขที่ชัดเจน การมีระบบการเงินที่แข็งแกร่ง หมายถึงความสามารถในการสร้างผลลัพธ์ทางสังคมให้ยั่งยืน และศักยภาพในการเพิ่มขนาด ขยายผลให้กว้างไกล (Scale) จากจุดเริ่มต้นของการทำธุรกิจ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเข้าใจ การเงินพื้นฐาน โครงสร้างของต้นทุน ลักษณะของ Financial Model และตัวอย่างธุรกิจ
- SE มีตัวอย่างอะไร? Social Entrepreneur ธุรกิจเพื่อสังคมในปัจจุบัน มีหลากหลายระดับการพัฒนา และหลากหลายรูปแบบ (model) ในการแก้ไขปัญหา และมีหลายมิติปัญหาที่เกี่ยวข้อง ความหลากหลายเหล่านี้ เห็นเงื่อนไขสำคัญที่การเรียนทำธุรกิจเพื่อสังคมจำเป็นต้องมีการเรียนรู้จากกรณีศึกษา แนวทางการทำงาน หรือแรงบันดาลใจ ที่หลายธุรกิจมีบทเรียน มีแนวทาง หรือเน็ตเวิร์คการทำงาน ที่มีคุณค่าต่อการเรียนรู้ (นำเสนอตัวอย่างจาก 6 มิติปัญหาสังคม)